Ebeveynlerine Ebeveynlik Yapmak Zorunda Kalmak

Çocuğun ebeveynliği, aile alt sistemlerinin bozulmasından ve çocuğun anne ve babasının sıkıntılarını gidermek adına, farkında olmadan ebeveynlik rolünü üstlenmesinden kaynaklanır.

Aile birliği içerisinde, çocuğun, temel fiziksel ve ruhsal gereksinimlerinin karşılanması ve çocuğun hem fiziksel hem de ruhsal olarak doyuma ulaşması sağlıklıdır. Bunun olmadığı durumlarda çocuk, sağlıklı olmayan şekilde, hem kendisinin hem de anne babasının sorumluluklarını üzerine alma eğilimde olabilir. 

Çocuk, bu ebeveynleşme sürecini adım adım kendi kendine bir takım sorumluluklar alarak edinir. Çoğunlukla da bunun farkında olmaz. Çocuğun, anne babası tarafından karşılanmamış gereksinimleri sonrasında, duygusal olarak, şu adımları izlediğini ve anne babasının ebeveyni olma yolunda ilerlediğini görebiliriz:

1- Anne baba arasındaki sorunlarda arabulucu olması,

2- Ebeveynlerini gözlemleyerek, sorun çıkabilecek yerleri önceden tespit edip, bu sorunların önüne geçmeye çalışması,

3- Kardeşleri varsa, kardeşlerinin sorumluluğunu anne baba yerine üstlenmesi ve kardeşlerine annelik veya babalık rolüne bürünmesi,

4- Ebeveynlerinin, birbirlerine karşı olan sırlarını saklaması, 

5- Aile içerisinde çatışma çıkmaması için kendi duygusal ihtiyaçlarını görmezden gelmesi ve bunlara tepki göstermemesi,

6- Ebeveynlerinin en güvendiği çocuk haline gelmesi ve onların güvenini sarsmaması için kendini yok sayması

gibi hareketlerle çocuk, ebeveynlerinin ebeveyni olma yolunda ilerler. 

Bu şekildeki ailelerde, ebeveyn rolüne giren çocuklar, ailedeki ihityaçların kendi ihtiyaçlarının her zaman daha önünde olması gerektiğini düşünürler ve bu ihtiyaçları gidermek için çaba gösterirler. Ebeveynlerinin güvenini kaybetmemek için her zaman "iyi çocuk" rolünde olmaları gerekir. Bu nedenle kendilerine zarar veren durumlarda sessiz kalır ve kendi başlarının çaresine bakmaya gayret gösterirler. 

Çocuğun ebeveyn rolünü üstlenerek büyümesi, yetişkinliğinde şu sorunları yaşamasına sebep olur:

1- Kendi işlerini kendileri çözmeye çalışırlar, başkalarından yardım almak istemezler,

2- Başarısızlık veya hata durumlarında, kendilerini suçlama ve sebebin kendilerinin olduğunu görme eğilimleri olur,

3- Duygusal yönden ihtiyaç duydukları şeyleri ifade etmekte zorlanırlar veya görmezden gelirler,

4- Yaşadıkları kişilerin ihtiyaçlarının karşılanmasını, kendi ihtiyaçlarından önde tutarlar,

5- Yaşadıkları ilişkilerde sürekli "bakım veren" veya "ihtiyaç gideren" rollerine bürünebilirler.

Çocuk, ebeveyn rolünü üstlendiğini çok ileriki yaşlarında fark edebilir veya hiç farkında olmadan yaşamına devam edebilir. Farkında olan çocuklar, öncelikle içlerinde bir boşluk ve karmaşa duygusu ile karşı karşıya gelirler. Sonrasında ise kendilerini ve kendi ihtiyaçlarını önde tutmakta zorlanır ve bunun bencillik olduğu yanılgısına düşebilirler. Tüm bu süreçlerin içerisinden geçebilen ve farkındalık noktasına gelebilen kişiler ise bu rollerinin farkında olup, kendilerini bu rolden arındıracak yollara girebilirler.

MİNE KANDAZ