"Hayır" Dememizin Önündeki Engeller
Pek çoğumuz hayatımızda, istemediğimiz halde birçok konuda "evet" cevabı verme eğilimindeyiz. İçinde bulunduğumuz toplum ve yetiştiğimiz aile ve sosyal çevre, bizi sürekli "evet" demek durumunda bırakmaya müsait.
Tabi ki bu demek değildir ki, her istemediğimiz şeye "hayır" cevabı vereceğiz. Şunu unutmamalıyız ki gereksiz "evet" cevabı kadar gereksiz "hayır" cevabı da dengemizi bozan bir davranıştır. Burada püf noktası "hayır" ya da "evet" derken, bilinçli ve sonuçlarını düşünerek söylenmesidir. Tamamen geçmiş alışkanlıklarımızdan kaynaklı otomatik olarak verdiğimiz "evet" cevapları, sonraları bizim için sıkıntı ve problem oluşturmaktadır.
Hayatımızın her alanındaki ilişklerimizde, sağlıklı iletişim, sağlıklı ilişki ve sağlıklı sınırların korunabilmesi için, "hayır" cevabının nerelerde kullanılması gerektiğini bilmemiz çok önemlidir. Sürekli istemediği durumlara maruz kaldığı halde "hayır" cevabı veremeyen birisi ya çevresindeki insanların her dediğini yapmak zorunda hisseder ya da bu ona yorucu geldiği için zamanla tamamen insanlardan uzaklaşma yolunu seçebilir. Her ikisinde de denge kurulamadığı için, sağlıklı bir davranış biçimi gelişmemiş olur.
Hayatlarında "hayır" demekte zorluk çeken kişilerin yapılarına bakıtğımızda genelde: özgüvensizlik, reddedilme korkusu, değersizlik duygusu, çekingenlik, kendini küçümseme davranışlarının yer aldığını görürüz. Bu duyguların sonucunda gerekli yerde "hayır" diyememe de, bu kişileri, edilgen, hayatının sorumluluğunu almayan, kendini yeterince savunamayan, düşüncelerini ifade etmekte çekinen bireyler haline dönüştürür.
Pek çoğumuz bir teklifi ya da bir durumu reddedeceğimizde karşımızdaki kişinin kırılacağını düşünerek "hayır" cevabı vermekten kaçınıyoruz. Bizce nezaket olarak yorumlanan bu durum, karşı tarafa kararsızlık, pasiflik ve zayıflık gibi görünebilir. Oysaki "hayır" demek, bizim o anki kişisel durumumuzu korumamızın bir gereğidir. Bir davete, bir teklife veya bir duruma katılmak istemediğimizde, bu özgürlüğü kendimize tanıma hakkını kendimize vermektir.
Ayrıca her şeye "evet" demek, iyi niyetli olmayan kişilerin sizi manipüle etmesine ve sizi istemediğiniz durumların içerisine sokmasına neden olabilir.
Kendinize sağlıklı sınırlar oluşturmak ve insanların sizi manipüle etmesini engellemek adına, zamanında ve yerinde "hayır" cevabını kullanmayı öğrenmelisiniz.
"Peki tüm bunları anladım ama nasıl hayır demeyi öğreneceğim" diyorsanız, şu ipuçlarını takip edebilirsiniz:
1- Karşınızdaki kişiye "hayır" derken, olumsuz cevaplarla ve tepkilerle karşılaşmayı göze almalısınız. Bu zamana kadar sizin bu davranışınızı görmedikleri için, başlangıçta, çevrenizdeki insanlar değiştiğinizi iddia edecek ve sizi suçlama yoluna gideceklerdir. Burada sağlam durmalı ve neden "hayır" cevabı verdiğinizi net bir şekilde ifade ettikten sonra savunmaya geçmemelisiniz. Karşınızdaki kişilerin de bu tepkilerinden kaygı duymamayı öğrenmelisiniz. Sizi gerçekten seven insanlar, bu halinizle de sizi terketmeyecektir.
2- Cevabınızın "hayır" olduğunu dile getirirken sakin ve pozitif bir dil kullanmanız, karşınızdaki kişinin sizi daha rahat anlamasına sebep olacaktır. Sinirlenmeden, sakin, açık ve net bir dille neden reddettiğinizi anlatın ve bu kararınızın arkasında durun. Kararlı olduğunuzu gördüklerinde karşınızdaki kişiler zamanla bu duruma saygı göstereceklerdir.
3- Eğer karşınızdaki kişi size "evet" dedirtmek için ısrarcı oluyorsa, siz de neden "hayır" dediğiniz konusunda ve kararınızda ısrarcı olun. Geri adım atmayacağınızı hissettiklerinde ve görüklerinde, eskisi kadar ısrar etmeyeceklerdir.
4- Karşınızdaki kişilere "hayır" derken, saygı sınırlarını koruyun ve karşınızdaki kişiyi anladığınızı ifade etmekten çekinmeyin. "Seni anlıyorum, düşüncene saygı duyuyorum, ama şu nedenden dolayı şu anda sana "evet" diyemiyorum" diyerek durumu net bir şekilde açıklayın.
Şunu unutmayın ki, çevrenizde gerçekten sizi seven ve size değer veren kişiler, bir konuda "hayır" dediğinizde de sizi destekleyecek ve yanınızda olmaya devam edeceklerdir.
MİNE KANDAZ